Tsjonge, jonge....wat een busreis. Dat ze hier als gekke rijden dat wisten we al wel een beetje, maar nu begrijpen we helemaal waarom er honderdduizenden verkeersslachtoffers vallen per jaar. We hadden een zeer luxe comfortabele bus, die ons voor 600,- Taka (ongeveer 6 euro p.p.) van Dhaka naar Bogra heeft gebracht. De afstand is ongeveer 180 km en we hebben er ongeveer 4,5 uur over gedaan. Ze kennen hier geen brede mooie snelwegen, maar alleen kleine dijkweggetjes. En op deze weggetjes is het vreselijk druk, maar ze rijden als ze de kans krijgen nog zo'n 80 km per uur en gaan dan inhalen. Met als gevolg dat je het tegemoetkomende verkeer dus recht op je af ziet komen en dan rakelings langs elkaar af ziet gaan. Wat wel erg leuk is van zo'n busreis dat je genoeg te zien hebt, van het prachtige groene landschap, met de rivieren tot de drukke, maar vieze dorpjes. Je ziet vooral in de wat dichter bevolkte gebieden erg veel vervuiling. Nadat we heelhuids aangekomen zijn in Bogra moesten we opzoek naar een slaapplaats. We hadden ieder een eigen riksja (met al onze bagage moest dat wel) en na een paar uurtjes zoeken hadden we een geschikt hotelletje gevonden. Het hotel ligt een beetje buiten de stad en heeft grasveld en een grote vijver waar je heerlijk aan kan zitten. Wat echt een verademing is, als je uit de drukke vieze stad komt met veel lawaai, smog en ontzettend veel aandacht etc.

In de adoptiepapieren van Ruben staat dat hij geboren is in district Rasjahi, bij de stad Captali en in het dorpje Hatisdia. In Bangladesh spreken ze over divisies en districten. Een district is een klein onderdeel van een divisie. Het rare is, dat in district Rasjahi geen plaatsje Captali bestaat, maar wel in divisie Rasjahi. In de hoop dat ze een foutje gemaakt hebben in de papieren dat het geen district Rasjahi moet zijn, maar divisie Rasjahi, zijn we naar Captali gegaan. Captali is dus een stadje in de buurt bij Bogra. Onder Capatali vallen dan weer zo'n 150 kleine 'dorpjes' waar dan Hatisdia onder zou moeten vallen. In het hotel hebben we navraag gedaan of ze toevallig het dorpje Hatisdia kende en of dat er ergens een gemeentehuis of zo is waar misschien enige vorm van registratie is. Met het gemeentehuis konden ze ons niet echt helpen, maar er waren wel verschillende werknemers die uit Captali komen, maar helaas kende niemand het plaatsje Hatisdia. Volgens hen zou het kunnen zijn dat Hatisdia, het dorpje Hatibanda zou kunnen zijn. Met een briefje waarop in het Bengaals stond beschreven naar wat we opzoek zijn en de adoptiepapieren zijn we met z'n tweeën naar het stadje Captali gegaan. Toen we uit de CNG (bengaalse tuctuc = openbaar vervoer hier) stapte zijn we op zoek gegaan naar iemand die een beetje Engels sprak, maar dat was een lastig verhaal. Er staan gelijk zo'n 20, 30 Bengalen om je heen, maar bijna niemand spreekt Engels. Toen we het Bengaals briefje lieten zien, zei een CNG chauffeur dat hij wel wist waar we naartoe moesten. We zijn bij hem ingestapt, zonder echt te weten waar we naartoe gingen. We reden door prachtige natuur en kleine dorpjes. Na ongeveer een half uur rijden kwamen we aan in het dorpje Hatisbanda. Net voordat we het terrein van de school van Hatisbanda op liepen, belde Masum toevallig. Masum heeft via de telefoon het hoofd van de school uitgelegd wat we kwamen doen. We werden uitgenodigd om in de school een kopje thee te drinken. We zaten in de lerarenkamer aan een hele grote tafel. Het hele dorp was uitgelopen om ons te zien. Het hoofd van de school en de leraar Engels spraken redelijk Engels. Ze wilden ons graag helpen met de zoektocht. Tevens hadden ze voor ons, op aandringen van Masum, contact opgenomen met een soort van gemeentelijke instantie en zo direct voor dezelfde dag een afspraak gemaakt bij het hoofd van deze instantie. We hebben wat dat betreft geluk dat we Masum kennen, want die heeft hier nog al wat aanzien en invloed. Omdat we niet direct op het 'gemeentehuis' terecht kunnen, kregen we een rondleiding op de school en in de omgeving (zie foto's). Daarna gingen de heren (het hoofd van de school, de Engelse leraar) met ons mee naar het 'gemeentehuis' in Captali. Nadat we een tijd hebben moeten wachten op de mevrouw waar we een afspraak mee hadden. Hebben we haar persoonlijk het verhaal uitgelegd en de papieren overhandigd. Ze had nog wat extra informatie nodig en vroeg of we dit de volgende dag konden komen brengen. De CNG driver die ons heel de dag al aan het rondrijden was (we hadden ineens een privéchauffeur), zou ons de volgende dag weer opkomen halen in het hotel en de leraren zouden ons ook weer vergezellen. De Bengaalse bevolking is erg vriendelijk en gastvrij, maar Masum had ons 's avonds nog via de telefoon laten weten dat we toch erg voorzichtig moesten zijn op het platteland. Volgens hem is het niet verstandig dat wij met z'n tweeën in die kleine dorpjes op het platteland rond gaan lopen. Maar aangezien wij die afspraak nu al gemaakt hadden, zijn we toch maar die kant op gegaan. Op het gemeentehuis zijn we nog niet zo veel wijzer geworden, alleen dat Hatisdia niet verwart is met Hatibanda. Eigenlijk zijn we er vooral achter gekomen dat er maar weinig van klopt wat er in de papieren staat. Maar goed, ze zou haar best gaan doen om wat informatie te achterhalen. Na de afspraak in het gemeentehuis zijn we de foto's gaan laten afdrukken van de school en van de mensen in Hatibanda om vervolgens deze aan hun te gaan geven. Nadat we thee hadden gedronken en we de leraren en de bewoners van Hatibanda hartelijk bedankt hadden, zijn we weer terug gegaan naar ons hotel.

Ruben heeft in het hotel de restaurantmanager leren kennen. We zijn met hem (Naffis), zijn vrouw (Era) thuis op gaan halen, om vervolgens de stad in te gaan. Sanne heeft wat met Era geshopt (Nog een Bengaalse outfit. Zit namelijk wel erg prettig en Sanne vind het fijn zicht toch een beetje aan te passen) en de heren zijn thee gaan drinken. Daarna hebben we elkaar weer ontmoet in een heel druk restaurantje, waar je heerlijk kon eten. Wij hebben daar o.a. naanbrood en een heel apart dessert, met kleine gelatine bolletjes, vruchten en noedels (erg lekker) gegeten. Era is Engelse lerares en hoofd van een basisschool. Ze heeft ons uitgenodigd om de volgende dag haar school te komen bekijken.

Naftis kwam ons ophalen om naar de school van Era te gaan kijken. Daar aangekomen stond iedereen al op ons te wachten. In ieder klaslokaal werd Sanne voorgesteld aan de kinderen en mocht ze met hen op de foto. Ze leek wel prinses Maxima. Het was een kleine school met 2 verdiepingen. Het is een privéschooltje en het lesgeld kost 2500 Taka (=ongeveer 25 euro) per jaar. Helaas zijn ook in Bogra sommige ouders niet in staat dit bedrag te betalen voor hun kinderen.

De verhalen van de afgelopen week zijn zo veel mogelijk een objectieve weergave van wat we allemaal meemaken. Het is erg lastig om de ervaringen over Bangladesh goed over te brengen wanneer je je gevoel laat spreken. Het heeft ook erg te maken met je eigen gemoedstoestand en lichamelijke conditie. Wij zijn beide lichamelijk niet helemaal fit. Goed verkouden, last van buik en maag. Wanneer je jezelf niet helemaal lekker voelt kijk je heel anders tegen de dingen aan. Sanne vind het soms erg leuk om in de belangstelling te staan, maar soms ben je er ook helemaal klaar mee. De Bengaalse mensen zijn erg vriendelijk, ze zijn erg gastvrij, nieuwsgierig en beschermend. Ze willen allemaal je telefoonnummer en je overal mee naar toenemen. Maar soms is dit een beetje te erg, zodat je erg duidelijk moet zijn als je iets niet wil of dat je zo gewoon weg moet sturen, want ze blijven bij je staan. Het zijn ook zo veel mensen, 150 miljoen. Dit zijn wij echt niet gewend. Ook de smog en hoe vies het er kan zijn. Afval langs de kant van de weg, vrachtwagens die olie lekken in het zand, zodat heel de grond wordt vervuild. Het lawaai, de auto's, vrachtwagens, bussen, CNG alles toetert constant. Waar vooral Sanne ook erg aan moet wennen is de Islamitische cultuur. Het zijn over het algemeen gematigde moslims, maar toch is zo'n cultuur wel erg anders als een westerse cultuur, zoals wij gewend zijn. Voor Ruben is het namelijk erg makkelijk contact te maken, maar voor Sanne is dit erg lastig. Ze kan wel met mannen praten, maar de vrouwen zijn voornamelijk thuis. Het is bijvoorbeeld ook niet verstandig om hier in je korte zomer jurkjes te gaan lopen, zoals wij gewend zijn. Overigens niet al de vrouwen lopen gesluierd, maar al de vrouwen lopen wel in lange loszittende kleding. Kleding is natuurlijk niet zo belangrijk. Maar de positie van de vrouw is wel belangrijk. Dat dit zo was wisten we natuurlijk wel, maar als je het zo ervaart is het toch wel erg wennen en vreemd. Sanne vind het erg lastig dat ze zich hier niet vrij kan bewegen. Ze voelt zich erg beperkt in haar vrijheid en dit is toch iets wat erg belangrijk voor haar is. Dit is niet alleen de cultuur, maar ook de aandacht die ze steeds krijgt. Mensen zijn hier totaal geen blanke mensen gewend. Als ze Sanne zien, dan zijn ze verbaasd. Ze tikken elkaar aan, en wijzen dan naar haar van moet je daar kijken. Of ze zwaaien. Je kan het echt vergelijken met een beroemde filmster, zo veel aandacht. Wat we soms ook erg moeilijk vinden zijn de bedelaars. Er zijn hier zoveel mensen die bedelen en je kan niet iedereen iets geven. Het wordt ons ook afgeraden iets te geven, vooral in drukkere gebieden, omdat je dan beroofd kan worden. Wat je dan probeert is die mensen te negeren, alleen dat lukt je soms niet. Wat we dan meestal doen is een flesje fruitsap of zo ergens anders kopen en ze dat dan geven.

Gelukkig zijn er ook heel veel mooie momenten, zodat je de mindere momenten vergeet. Alles heeft z'n positieve en negatieve kanten. We zijn nu pas 1,5 week in Bangladesh en hebben al een hoop mooie herinneringen.